مطالعات اخير نشان مي‌دهد كه نسبت‌هاي تقريباً همه‌گير كودكان، امروزه با والدين مشترك مي‌خوابند. همچنين ۴۵ درصد از مادران به كودكان ۸ تا ۱۲ ساله خود اجازه مي‌دهند هر از گاهي با آن‌ها بخوابند و ۱۳ درصد از مادران هر شب اجازه به اين كار مي‌دهند. دلايلي كه والدين به كودكان اجازه مي‌دهند تا پيش آن‌ها بخوابند دقيقاً مشخص نيست اما داده‌ها نشان مي‌دهد كه كودكان امروزي نسبت به نسل‌هاي قبلي داراي سطوح بالاتري از اضطراب هستند كه دلايل اين امر عبارت‌اند از: نرخ طلاق بالاتر، فشارهاي تحصيلي بيشتر، استفاده مفرط از تلفن همراه و بازي‌هاي آنلاين و...؛ درنتيجه، امروزه كودكان كمتر به خود متكي هستند و والدين اغلب اين مشكل را با اجازه دادن به خواب مشترك حل مي‌كنند درحالي‌كه اين مسئله مي‌تواند مشكلات زيادي را براي كودك و والدين به دنبال داشته باشد كه در اين رابطه با دكتر زهره واثقي، روانشناس كودك و عضو انجمن روانشناسي سلامت ايران به گفت‌وگو پرداختيم.
انجمن پزشكان اطفال نسبت به خواب مشترك كودك و والدين در هر سني هشدار مي‌دهد، به‌خصوص اگر نوزاد كمتر از چهار ماه باشد. اين سازمان توصيه مي‌كند كه نوزاداني كه در يك اتاق با والدينشان مي‌خوابند، بايد حداقل به مدت شش ماه، ترجيحاً يك سال، به‌جاي اينكه در يك‌تخت مشترك باشند، در رختخواب يا تخت‌هاي جداگانه قرار بگيرند زيرا خوابيدن كودك وسط والدين و يا در فاصله نزديك از مادر مي‌تواند خطر خفگي، سندرم مرگ ناگهاني نوزاد و ساير مرگ‌هاي مرتبط با خواب را افزايش دهد؛ از طرف ديگر، اگر كودكان در سن مناسب روي تخت جداگانه قرار نگيرند، انجام اين كار با بزرگ‌تر شدن آن‌ها دشوار مي‌شود. دكتر واثقي دراين‌باره توضيح مي‌دهد: «با توجه به اينكه از تولد تا ۲ سالگي مرحله شكل‌گيري اعتماد كودك است، پيشنهاد مي‌شود بعد از سن ۲ سالگي براي جدا خوابيدن كودك اقدام شود. براي اقدام به اين كار ابتدا بايد بدانيد كه اين پروسه بسيار مهم و وقت‌گير است و نيازمند صبر و شكيبايي والدين است.»
به گفته واثقي وادار كردن كودك به جدا خوابيدن يا به‌زور نگه‌داشتن كودك در يك اتاق جداگانه براي خوابيدن روش نامناسبي است. كودكان بايد از آزادي جدايي برخوردار باشند و هر زمان كه كودك ترسيده يا مضطرب است، والدين بايد او را از حضور خود اطمينان دهند. به همين منظور براي اقدام به جدا خواباندن كودك خود، هر شب در اتاق او حضور داشته باشيد و به او اين امنيت خاطر را بدهيد كه من تا وقتي‌كه به خواب نرفتي، كنارت خواهم بود. اگر كودكتان نيمه‌هاي شب به اتاق شما آمد، او را به اتاقش ببريد و كنار او بخوابيد يا بنشينيد تا دوباره بخوابد. همچنين كودك را تشويق كنيد و در ابتدا بعد از هر بار خوابيدن در اتاق خودش به او جايزه دهيد و كم كم فواصل جايزه دادن را زياد كنيد. توجه داشته باشيد در مقابل اصرار كودك براي خوابيدن در اتاقتان بايد مقاومت كنيد.
بسياري از كودكان به دليل ترس از تنهايي خوابيدن اصرار دارند تا در كنار والدينشان بخوابند. ترس‌هاي شبانه در بين كودكان بسيار رايج است و ممكن است شامل ترس از تاريكي، ترس از دزد، هيولا و... باشد. واثقي اولين اقدام براي كودكاني كه از تنهايي خوابيدن هراس دارند را پيدا كردن ريشه ترس مي‌داند و دراين‌باره مي‌گويد: «تخيلات ذهني كودك از شخصيت تخيلي فيلم، كارتون، آزار و اذيت جسمي و جنسي از جانب يكي از نزديكان و اختلاف پدر و مادر از عمده‌ترين دلايل ترس كودك از تنهايي است. ريشه‌يابي و حل مسئله توسط يك روانشناس در سرعت از بين بردن اين هراس بسيار كمك‌كننده است.»
اين روانشناس كودك بعد از ريشه‌يابي ترس، به روش‌هاي كمك‌كننده در اين امر مي‌پردازد و مي‌گويد: «دكوراسيون اتاق فرزندتان را تغيير دهيد. به‌عنوان‌مثال با روتختي جديد، چراغ‌خواب جديد و...اتاق كودك را برايش جذاب كنيد. محل خواب فرزندتان را با يك چراغ‌خواب روشن كنيد. همچنين آرامش فرزند خود را زماني كه كنار شماست از بين ببريد. به‌عنوان‌مثال، جاي خواب او را تنگ كنيد و اگر اعتراض كرد بگوييد كه در اتاق خودش آرامش بيشتري خواهد داشت.»
اغلب والدين در سن ۳ يا ۴ سالگي از خوابيدن فرزندشان در اتاق مشترك خودداري مي‌كنند و از اين سن سعي مي‌كنند تا كودك را به‌تنهايي خوابيدن عادت دهند. برخي از والدين تا سن ۵ سالگي به خواب مشترك ادامه مي‌دهند و معتقدند كه جدا كردن خواب كودك به‌يك‌باره ممكن است منجر به اضطراب جدايي در فرزندشان شود. عده ديگر از والدين تا سنين ۱۰-۱۱ سالگي همچنان به فرزندشان اجازه مي‌دهند تا در كنارشان بخوابد و اظهار مي‌كنند فرزندشان هنوز راضي به‌تنهايي خوابيدن نشده است اما والدين بايد بدانند كه ادامه اين روند تا سن ۱۰-۱۱ سالگي مي‌تواند منجر به مشكلاتي ازجمله عدم استقلال و اعتمادبه‌نفس در كودك شود.
وقتي براي سال‌هاي طولاني كنار فرزندتان مي‌خوابيد، به او ياد مي‌دهيد كه بيش‌ازحد به شما وابسته باشد. اگر كودك شما با بزرگ‌تر شدن هنوز احساس امنيت نكند و عادت به اين داشته باشد كه شما هميشه دركنارش باشيد و دستش را بگيريد، شما يك كودك مضطرب را پرورش خواهيد داد. از طرف ديگر، كودكي كه ۱۰-۱۱ سال است كه در كنار والدينش مي‌خوابد، فردي وابسته خواهد بود كه براي انجام هر كاري به والدينش تكيه خواهد كرد. چنين كودكي ممكن است نتواند به‌خوبي از پس مشكلات خود برآيد و هيچ نوع روش خود آرام بخشي يا مراقبت از خود براي كنار آمدن با موقعيت‌هاي منفي بعدي در زندگي را ايجاد نكند. اين مسئله به‌طور بالقوه مي‌تواند مشكلي بزرگ براي كودكاني باشد كه در مدرسه يا ساير موقعيت‌هاي اجتماعي مورد آزار و اذيت قرار مي‌گيرند؛ اين كودكان به دليل مشكل اتكاي به والدين و عدم اعتمادبه‌نفس نمي‌دانند چگونه مشكلاتشان را حل كنند. هرچه فرزند شما مستقل‌تر باشد، در طول رشد شادتر و سازگارتر خواهد بود. كودك شما بايد به‌اندازه كافي احساس امنيت كند و اين كار با تجربيات جديد ازجمله تنهايي خوابيدن تحقق پيدا خواهد كرد.
بيشتر بخوانيد : درمان اختلالات خواب
چطور كودكان بزرگ‌تر را به‌تنهايي خوابيدن عادت دهيم؟
واثقي در پاسخ به اين سؤال مي‌گويد: «با توجه به اينكه تا سن ۱۰-۱۱ سالگي كودك نتوانسته مستقل شود حتماً بايد ريشه هراس از تنها خوابيدن شناسايي گردد. بعد از تشخيص و حل ريشه ترس، قاطع بودن والدين حائز اهميت است. به فرزند خود نه‌تنها در كلام بلكه در عمل نيز «نه» بگوييد. حتي اگر فرزندتان چندين بار به اتاق شما آمد نبايد اجازه دهيد در كنار شما بخوابد و بايد قاطعانه بگوييد نه!. علاوه بر اين، با استفاده از تشويق و تنبيه مي‌توانيد انجام اين پروسه را سرعت دهيد. مثلاً اگر كودك ۱۰- ۱۱ ساله شما حاضر به‌تنهايي خوابيدن شد براي او هديه موردعلاقه‌اش را بخريد و اگر مقاومت نشان داد او را با محروم كردن از بازي با موبايل يا ايكس باكس تنبيه كنيد.
منبع : دنياي اقتصاد
- پنجشنبه ۰۸ دی ۰۱ ۲۲:۳۴ ۱۰ بازديد
- ۰ نظر