اختلال حافظه مهمترين علامت بيماري آلزايمر

در برنامه ضربان شبكه سلامت سيما سيد جواد حسيني نژاد، متخصص مغز و اعصاب و عضو هيئت علمي دانشگاه بقيه الله در خصوص بيماري آلزايمر به گفت و گو پرداخت.

كارشناس برنامه در پاسخ به اين سوال كه حافظه چيست، گفت: حافظه تركيب سه فعاليت در مغز است. مهمترين قسمت، ثبت و دريافت اطلاعات از محيط است كه در لوب گيجگاهي ذخيره مي‌شود تا فرد در زمان لازم بتواند آن‌ها را بازيابي كند. اين سه فرآيند، حافظه نام دارند و هرگونه اختلالي در اين سه مرحله، با اختلال حافظه همراه است.

وي افزود: گاهي استرس زياد باعث عدم تمركز و ثبت نشدن وقايع در مغز مي شود كه با فراموشي حاصل از آلزايمر، تفاوت دارد.

عضو هيئت علمي دانشگاه گفت: مهمترين علامت بيماري آلزايمر، اختلال حافظه است. در بيماري آلزايمر، معمولاً اطرافيان بيمار شكايت دارند و خود بيمار هيچگونه شكايتي ندارد.

وي حافظه فوري، حافظه اخير و حافظه دور را سه قسمت اصلي حافظه دانست و يادآوري كرد: مهمترين قسمت از حافظه كه در بيماران آلزايمري آسيب مي‌بيند، حافظه اخير است. اين افراد، حوادث چند ساعت پيش را فراموش مي‌كنند؛ اما حوادث سال‌هاي دور را به خاطر سپرده اند. از جمله افتراق انواع فراموشي ها اين است كه كساني كه مبتلا به آلزايمر نيستند، در همه انواع حافظه دچار مشكل مي شوند.

در بيماري كم كاري تيروئيد، كمبود ويتامين B۱۲، افسردگي و استرس‌هاي روحي و رواني، ميزاني از اختلال حافظه وجود دارد كه پس از درمان، قابل برگشت است و نبايد با اختلال حافظه بيماري آلزايمر، اشتباه شود.

وي افزود: در آمريكا حدود ۲۰ درصد افراد بالاي ۶۵ سال، به درجاتي از بيماري آلزايمر مبتلا هستند، اين آمار در افراد بالاي ۸۵ سال به ۴۰ درصد افزايش مي يابد.

اين متخصص مغز و اعصاب در پاسخ به اين سوال كه آيا آلزايمر، تنها از دست دادن حافظه اخير است يا موارد ديگري را نيز شامل مي‌شود، گفت: در بيماري آلزايمر، قسمت‌هاي مختلف از مغز توسط «انباشت پروتئيني» كه در سلول‌هاي مغز انجام مي شود، باعث تخريب سلول‌هاي مغز مي‌شود. طبيعتاً علائم آلزايمر تنها به اختلالات حافظه محدود نمي‌شود و به تناسب اين كه چه قسمتي از مغز درگير شود، علائم متفاوت خواهد بود.

حسيني نژاد افزود: اگر قسمت جلوي پيشاني مغز درگير شود، فرد علائمي از اختلال شخصيت و افسردگي پيدا مي‌كند. يكي از مشكلاتي كه اطرافيان فرد آلزايمري را آزار مي دهد، توهم‌هاي ناشي از بدبيني است. بي قراري و خروج از منزل نيز از ديگر علائم بيماري آلزايمر است (نگهداري از اين افراد، به دليل اختلال حافظه اخير، پرخاشگري، بي قراري، توهم هذيان و اختلال شخصيت، بسيار مشكل است).

اين استاد دانشگاه يادآور شد: توهم و هذيان فرد مبتلا به آلزايمر، در اختيار خودش نيست. توصيه مي‌شود در برخورد با اين افراد، هيچگونه تاييد و انكاري، انجام نگيرد. بهترين كار اين است كه سعي كنيد موضوع را عوض كرده و با موضوع‌هاي خوشايند بيمار، با او صحبت كنيد.

وي افزود: علائم آلزايمر در تاريكي هوا شديدتر مي شوند؛ به همين جهت، براي جلوگيري از اين مسئله توصيه مي‌شود نور داخل منزل را به نحو مناسبي تنظيم كنيد.

كارشناس برنامه به فرزندان خانواده‌ها توصيه كرد: پدر و مادر‌ها را از خانه‌هاي قديميشان خارج نكنيد؛ زيرا اين افراد با محيط آشناي قبلي، خاطره و انس دارند كه در حفظ آرامش آن ها، بسيار تأثيرگذار است.

وي همچنين در پاسخ به اين سوال كه آيا مي‌توان به طور صد در صد از ابتلا به آلزايمر جلوگيري كرد، گفت: مي‌توانيم علائم را به تاخير بيندازيم و از شدت آن ها بكاهيم؛ اما نمي‌توان به طور صد در صد از بروز آن پيشگيري كرد.

اين متخصص مغز و اعصاب گفت: بيماري آلزايمر معمولاً به يك زمينه مستعد ژنتيكي و همچنين عوامل محيطي، براي بروز خود نيازمند است. تحقيقات انجام گرفته، مؤيد اين نكته هستند كه افرادي كه سابقه مطالعه بيشتري دارند، ديرتر به آلزايمر مبتلا مي‌شوند و يا در صورت ابتلا، خفيف‌تر مبتلا مي‌شوند؛ زيرا در اين افراد سلول‌هاي مغزي، مرتب در حال فعاليت هستند و بازسازي و قوي‌تر مي‌شوند.

تفاوت روانپزشك و متخصص مغز و اعصاب

وي همچنين از ورزش به عنوان عاملي كه در جلوگيري از انواع بيماري‌ها موثر است، نام برد.

كارشناس برنامه در پاسخ به اين سوال كه آيا غذا‌ها مي‌توانند در ابتلاي افراد به آلزايمر نقش داشته باشند، گفت: غذا‌هاي چرب و پر پروتئين، غذا‌هاي فرآوري شده و صنعتي، فرد را مستعد ابتلا به اين بيماري مي‌كنند و يا حتي ممكن است، ابتلا به اين بيماري را سرعت بخشند.

وي افزود: مصرف غذا‌هاي حاوي فسفر، سلنيوم و منيزيوم، به بازسازي سلول‌هاي مغزي كمك مي‌كنند.

او همچنين به افرادي كه خام گياهخوار هستند، از نظر كمبود ويتامين B۱۲ (كه با اختلال حافظه همراه است)، هشدار داد.

وي همچنين از آلودگي هوا، به عنوان عامل موثر در ابتلا به آلزايمر نام برد.

اين متخصص نورولوژي گفت: درمان‌هاي دارويي تنها سير پيشرفت آلزايمر را كُند مي كنند و بر درمان مؤثر نيستند. شايد در آينده بتوان با استفاده از سلول‌هاي بنيادي در درمان بيماري آلزايمر موفق بود.

منبع : باشگاه خبرنگاران جوان