سالانه ۷ميليون نفر در اثر آلودگي هوا جان خود را از دست ميدهد
كشورهاي دنيا با آلودگي هوا چه ميكنند؟
بنابر گزارش سازمان جهاني بهداشت، ذرات معلق (PM) با قطر ۲.۵ ميكرومتر يا كمتر از آن، بيشترين صدمه را به انسان ميزنند. اين ذرات بهراحتي وارد خون انسان ميشوند و او را در خطر ابتلا به سكته مغزي، بيماريهاي قلبي، ريوي و همچنين سرطان قرار ميدهند. بنابر دستورالعمل سازمان جهاني بهداشت غلظت آلايندههاي ذرات معلق با قطر ۲.۵ نبايد بيش از ۵ ميكروگرم در مترمكعب باشد.
اين روزها كيفيت هواي كره زمين، رو به وخامت گذاشته و بيش از پيش آلوده و براي سلامت انسان مضر شده است. بنابر گزارش سازمان جهاني بهداشت، ۹۹درصد از جمعيت جهان، هواي آلوده تنفس ميكنند و متاسفانه هر ساله ۷ميليون نفر در اثر آلودگي هوا، جان خود را زودهنگام از دست ميدهند.
بنابر گزارش سازمان جهاني بهداشت، ذرات معلق (PM) با قطر ۲.۵ ميكرومتر يا كمتر از آن، بيشترين صدمه را به انسان ميزنند. اين ذرات بهراحتي وارد خون انسان ميشوند و او را در خطر ابتلا به سكته مغزي، بيماريهاي قلبي، ريوي و همچنين سرطان قرار ميدهند. بنابر دستورالعمل سازمان جهاني بهداشت غلظت آلايندههاي ذرات معلق با قطر ۲.۵ نبايد بيش از ۵ ميكروگرم در مترمكعب باشد.
كشورهاي سراسر دنيا، براي پيشگيري از صدمات بيشتر آلودگي هوا، اقداماتي براي كنترل كيفيت هوا، از جمله بررسي مقدار ذرات معلق با قطر ۲.۵ و ديگر آلايندهها انجام ميدهند. آنها برنامههاي طولانيمدت براي افزيش كيفيت هوا در نظر گرفتهاند.
اما اين كشورها براي روزهايي كه غلظت آلايندهها از سطح هشدار بالاتر ميرود و نيازمند اقدام فوري است، برنامههاي كوتاهمدت متفاوتي در نظر گرفتهاندي. در اينجا به چند نمونه از آنها اشاره كردهايم:
اتحاديه اروپا
اتحاديه اروپا در برنامههاي كوتاهمدت خود در برابر آلودگي هوا، فعاليتهاي مختلفي را در نظر گرفته است. از اين فعاليتها كه از آنها با نام اقدامات اضطراري هنگام آلودگي هوا ياد ميشود بايد به موارد زير اشاره كرد:
* اطلاعرساني به عموم مردم
* كم كردن سرعت مجاز خودروها؛ وقتي وسايل نقليه سرعت كمتري داشته باشند، سوخت كمتري مصرف ميكنند كه ميتواند در كاهش آلودگي هوا هم موثر باشد.
سكته مغزي چيست
* رايگان كردن حملونقل عمومي
* اجراي طرح ترافيك زوج و فرد، ممنوعيت حركت وسايل نقليه سنگين و محدوديت در عبور و مرور وسايل نقليهاي كه با استانداردهاي يورو (EURO) توليد نشدهاند
* محدوديت گرمايشي و پرهيز از سوختهايي كه موجب آلودگي بيشتر هوا ميشوند
* شستشوي جادهها و استفاده از ابزارهايي كه جلوي بلند شدن گردوخاك را ميگيرند
* محدوديت در ساختوساز
تمام كشورهاي عضو اتحاديه اروپا بايد در روزهاي بهشدت آلوده، از اين اقدامات اضطراري براي كاهش آلودگي هوا تبعيت كنند.
البته دولتهاي كشورهاي مختلف بيعمل نمانده و هريك با توجه به منطقه و نوع آلودگي هواي خود، اقدامات اضطراري ويژهاي در نظر گرفتهاند:
مادريد
در مادريد، پايتخت اسپانيا، برنامههاي كوتاهمدتي براي كنترل آلودگي هوا در نظر گرفته شده است. آنها ابتدا براي كنترل كيفيت هوا، شهر را بر اساس توزيع جمعيت به ۵ منطقه تقسيم كردهاند. سپس هر زمان كه آلودگي هوا در شرايط ناسالمي قرار ميگيرد، اطلاعرساني كرده و محدوديت ترافيك، كاهش سرعت مجاز و فعاليت بيشتر وسايل نقليه عمومي را در برنامه اقدامات ضروريشان قرار ميدهند.
اگر هوا دو روز پيدرپي آلوده باشد، خودرو در مركز شهر ممنوع اعلام ميشود و هيچ خودروي شخصي اجازه تردد در اين منطقه را نخواهد داشت.
وقتي آلودگي هوا به حد هشدار ميرسد، علاوهبر خودروهاي شخصي، وسايل نقليه سنگين هم اجازه تردد در مركز شهر را ندارند. همچنين براي كاهش انتشار گازهاي سمي، طرح زوج و فرد خودروها اجرا ميشود.
در روزهايي كه هواي ناسالم در وضعيت بسيار ناسالم قرار ميگيرد، ديگر حتي تاكسيهاي خالي هم اجازه تردد ندارند.
پاريس
پاريس براي روزهاي بهشدت آلوده، برنامههاي كوتاهمدت با جزئياتي دارد. اقدامات مسئولان اين شهر ابتدا با اطلاعرساني شروع ميشود. سپس با اعمال محدوديتهاي ترافيكي، مانند كاهش سرعت مجاز، ممنوعيت پارك خودرو، ممنوعيت استفاده از هيزم و فعاليتهاي كشاورزي به منظور كاهش انتشار آمونياك سعي در كاهش آلودگي هوا دارند.
از ديگر اقدامات در روزهاي هواي آلوده، بايد به رايگان كردن حملونقل و برقرار كردن سيستم زوج و فرد خودروها در اين شهر اشاره كرد.
مقامات اين شهر براي اطمينان از عملكردشان در كاهش آلودگي هوا، هريك از قوانين خود را بررسي كردند و دريافتند، اعمال محدوديت ترافيكي در مراكز شلوغ شهر و در ساعت پررفتوآمد تا ۲۰درصد از آلودگي هوا ميكاهد. اما طرح زوج و فرد، بهويژه، در فصل زمستان، چندان موثر واقع نميشود.
سانتياگو
روزهاي بسياري، هواي سانتياگو، پايتخت شيلي، آلوده و ناسالم است. گاهياوقات غلظت ذرات معلق با قطر PM۱۰ به بيش از ۳۰۰ و گاهي ۵۰۰ ميكروگرم بر مترمكعب هم ميرسد. اين شهر براي روزهاي بهشدت آلوده برنامههايي، چون ممنوعيت تردد انواع خودروها بنابر پلاكشان در نظر گرفته است.
اين محدوديتها در روزهاي بهشدت آلوده بيشتر هم ميشود. در اين روزها تقريبا ۸۰درصد خودروهايي كه به مبدل كاتاليست مجهز نيستند و ۴۰درصد خودروهاي داراي كاتاليست، با محدوديتهاي ترافيكي روبهرو ميشوند.
مبدل كاتاليست، قطعهاي از خودروست كه گازهاي سمي را به گازهاي كمضرر تبديل ميكند.
از ديگر اقدامات بايد به توقف فعاليت ۵۰درصد از كارخانههاي صنعتي و صنايعي كه با سوخت چوب فعاليت ميكنند اشاره كرد.
اين اقدامات معمولا حدود ۲۰درصد از آلودگي هوا ميكاهد.
پكن
سه طرح كوتاهمدت و اضطراري كاهش آلودگي هوا در پكن، پايتخت چين، كه تاكنون انجام شده است، توانسته توجه بسياري از محققان بينالمللي را به خود جلب كند. يكي از اين طرحهاي اضطراري كوتاهمدت براي كنترل آلودگي هوا سال ۲۰۰۸، وقتي بازيهاي المپيك و پارالمپيك در جريان بود انجام شد.
در آن زمان دولت چين آلودگي هواي منطقهاي به شعاع حدود ۱۵۰ كيلومتر اطراف پكن را كنترل كرد. در اين اقدامات، بيشتر كارخانههايي كه با سوخت زغالسنگ كار ميكردند و بيشتر فعاليتشان توليد آهن و فولاد بود و همينطور يك پالايشگاه را از اين محدوده خارج و به مكاني ديگر منتقل كرد. فعاليت باقي كارخانهها را هم تا ۳۰درصد كاهش داد.
همچنين در مدت زمان انجام بازيها، ساختوساز بهطور كل به تعويق افتاد، تردد وسايل نقليهاي كه مجهز به استانداردهاي Euro اروپايي نبودند و نيمي از خودروهاي شخصي بنابر طرح زوج و فرد ممنوع شد. درعين حال ۷۰درصد خودروهاي مربوط به كاركنان دولت از جادهها خارج شدند. وسايل نقليه عمومي همچون اتوبوس و تاكسي افزايش يافتند. درضمن از فعاليت ۳۰درصد از وسايل نقليه سبك و ۵۴درصد از وسايل نقليه سنگين كاسته شد. اين اقدامات موجب شد هواي روزهايي كه بازيها در پكن در جريان بود، آلودگي بسيار كمي داشته باشد.
مدارس در روزهاي هواي آلوده واشنگتن
برخي كشورها، مانند آمريكا، هند و پاكستان، وقتي آلودگي هوا بسيار شديد ميشود و غلظت آلايندهها از ۱۵۰.۵ ميكروگرم بر مترمكعب عبور ميكند، مدارس را تعطيل ميكنند.
در واشنگتن، وقتي هوا در وضعيت ناسالم براي گروه حساس قرار ميگيرد، تمام برنامههاي ورزشي كودكان در فضاي باز لغو ميشود. همچنين وقتي آلودگي طولاني ميشود، مكانهايي كه به آنها پناهگاههاي هواي تميز گفته ميشود، براي افراد حساس در نظر گرفته ميشود. با اينحال، اگر كنترل آلودگي هوا سخت شود، مدارس تعطيل ميشوند.
دولتهاي هر يك از كشورهاي دنيا براي كنترل آلودگي هوا بنابر ويژگيهاي منطقهاي كه در آن زندگي ميكنند راهكارهاي متعددي در نظر گرفتهاند و با بررسي و بهكارگيري بهترين آنها ميتوان از روزهاي هواي آلوده كاست.
منبع: خبرآنلاين